Skip to content
RYS HISTORYCZNYPARAFII PILZNO
Pierwsza wzmianka o Pilznie pochodzi z 1086 roku, kiedy to żona Władysława Hermana, księżna Judyta podarowała je klasztorowi tynieckiemu. W 1124 roku natomiast wyliczone zostało jako własność klasztoru, w dokumencie legata papieskiego, kardynała Idziego.
Szczególną datą w historii miasta jest rok 1354. Wtedy to król Kazimierz Wielki zezwolił rycerzowi sandomierskiemu, Dobiesławowi, na uczynienie z Pilzna miasta na prawie niemieckim. W ten sposób przestało należeć do dóbr klasztornych i weszło w skład kasztelanii wojnickiej. Mieszkańcy miasta zaczęli coraz bardziej zajmować się handlem i rzemiosłem, czemu sprzyjały liczne przywileje jakie miasto otrzymywało. W XVI wieku Pilzno zostało siedzibą istniejącego aż do rozbiorów Rzeczypospolitej powiatu sądowego, w skład którego wchodziły m.in. Dębica i Tarnów.
W 1474 roku Pilzno stało się ofiarą najazdu żupana z Lipian na Słowacji – Tomasza tarczy. Zdobył on i zniszczył także inne miejscowości, leżące na terenie południowej, przygranicznej części doliny Wisłoki, m.in. Żmigród, Dębowiec, Jasło, Kołaczyce i Brzostek.
Najdotkliwszymi skutkami odznaczył się jednak w historii Pilzna potop szwedzki. W 1655 roku miała miejsce napaść wojsk króla Karola X Gustawa, w 1656 roku Pilzno ograbiły wojska kwarciane, zaś w 1657 roku najechał Pilzno Rakoczy wraz z kozakami. Skutkiem tych wydarzeń było olbrzymie zniszczenie miasta: z 204 domów ocalało jedynie 36. Później, w latach 1641, 1656, 1662, 1675, 1705, miały miejsce zarazy, które dodatkowo zdziesiątkowały mieszkańców miasta. Wszystkie te elementy przyczyniły się do znacznego upadku Pilzna.
Gdy w 1772 roku nastąpił I rozbiór Rzeczypospolitej, Pilzno znalazło się w granicach Imperium Habsburgów, stając się siedzibą jednego z cyrkułów. W 1846 roku ofiarą rabacji galicyjskiej padł burmistrz Pilzna.
W trakcie budowania kolei na trasie Kraków-Lwów, w wyniku zmiany pierwotnego planu trasy, Pilzno straciło kolejną szans rozwoju, co było jedną z najpoważniejszych przyczyń zahamowania rozkwitu miasta. Po odzyskaniu niepodległości Pilzno stało się siedzibą powiatu, który to stan trwał do 1932 roku, kiedy weszło w skład powiatu Ropczyckiego.
W czasie wojny najcięższym okresem były lata 1944 i 1945, gdy w wyniku sowieckich bomba
rdowań zniszczone zostały: szkoła podstawowa, wschodnia część rynku i wiele budynków przy ulicy Węgierskiej. 16 stycznia 1945 roku miasto zostało zajęte przez Armię Czerwoną; później miała miejsce jego odbudowa. Powstały wtedy m.in. Zakłady Mięsne czy filia Wytwórni Urządzeń Chłodniczych z Dębicy. Pilzno weszło wtedy w skład powiatu dębickiego, województwa rzeszowskiego. Stan ten trwał do roku 1975, kiedy stało się częścią województwa tarnowskiego; zaś od 1999 roku należy do województwa podkarpackiego.
W 1474 roku Pilzno stało się ofiarą najazdu żupana z Lipian na Słowacji – Tomasza tarczy. Zdobył on i zniszczył także inne miejscowości, leżące na terenie południowej, przygranicznej części doliny Wisłoki, m.in. Żmigród, Dębowiec, Jasło, Kołaczyce i Brzostek.
rdowań zniszczone zostały: szkoła podstawowa, wschodnia część rynku i wiele budynków przy ulicy Węgierskiej. 16 stycznia 1945 roku miasto zostało zajęte przez Armię Czerwoną; później miała miejsce jego odbudowa. Powstały wtedy m.in. Zakłady Mięsne czy filia Wytwórni Urządzeń Chłodniczych z Dębicy. Pilzno weszło wtedy w skład powiatu dębickiego, województwa rzeszowskiego. Stan ten trwał do roku 1975, kiedy stało się częścią województwa tarnowskiego; zaś od 1999 roku należy do województwa podkarpackiego.